Eşanjör gövdesinde yer alan bağlantı noktalarından plakaların yer aldığı bölüme doğru hareket eden akışkanlar, contalar vasıtasıyla yönlendirilir. Her bir akış plakasının komşu olduğu 2 plaka vardır ve sıvılar contalar aracılığıyla, bu komşu plakaların arasına yönlendirilir.
Aynı plakanın ön yüzeyi A sıvısı ile temas halindeyken, diğer yüzeyi B sıvısı ile temas halindedir. A ve B sıvıları hiçbir zaman birbirine karışmazlar, asla aynı plaka boşluğuna yönlendirilmezler. Bu ayrım plaka contaları aracılığıyla sağlanır.
Görselde de görebileceğiniz gibi, kırmızı renk ile belirtilen ve sıcaklığı daha yüksek olan sıvı hareket halindeyken, sahip olduğu ısı enerjisini plaka yüzeyine aktarmakta ve daha düşük bir sıcaklık değeri ile, gene contaların yönlendirmesiyle eşanjör çıkışına doğru yönlendirilmektedir.
Aynı plakanın diğer yüzüyle temas halinde olan ve ilk başta daha düşük bir sıcaklığa sahip olan akışkan ise, diğer sıvı tarafından plakaya aktarılmış olan ısı enerjisini,plakanın diğer yüzeyiyle temas halinde olduğu için absorbe eder ve sıcaklığını artırarak, daha yüksek bir sıcaklık değerine geldikten sonra contalar aracılığıyla eşanjör çıkışına doğru yönlendirilmektedir.
Akışkanların giriş sıcaklıkları tespit edildikten sonra, arzu edilen sıcaklık artışları veya azalmaları göz önüne alınarak, talep edilen akış hızına uygun bir ısı transfer yüzeyi tespit edilir. Böylece söz konusu sıcaklık değişim değerine ulaşmak için gereken plaka adeti ve ebatları belirlenir.
Günlük hayatta en yaygın olarak karşılaştığınız eşanjör kullanımı araçlardaki radyatör sistemidir. Radyatör çalışma prensibinde, araç motorunda oluşan ısı, su ve etil alkolden oluşan sıvıya aktarılarak motorun aşırı ısınmasının önüne geçilmiş olunuz. Sıvının sahip olduğu sıcaklık ise havaya aktarılır. Böylece motorun aşırı ısınarak hasar görmesi engellenmiş olur.
Eşanjörler; farklı yoğunluk ve viskositelerdeki sıvıların ısıtılması veya soğutulması amacıyla gıda, petrokimya, ilaç sanayi, kağıt sanayi başta olmak üzere bir çok sektörde kullanılmaktadır.
